چگونه از بروز زایمان زودرس جلوگیری کنیم؟

برای زنانی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، دانستن اینکه زایمان زودرس چیست و چگونه می‌تواند سلامت کودک را در سال‌های آینده شکل دهد، مهم است. زایمان هایی که قبل از پایان هفته 37 آبستن به وقوع بپیوندند، اصطلاحاً به آن ها زایمان های زود رس می گویند. به طور طبیعی آبستن عادی حدود چهل هفته طول می کشد و جنین نزدیک به هفته 37آبستنی تمام وجود خودش را تکمیل نموده و به شکل یک نوزاد در می آید و هیچ نقصی در ارگان های آن پدید نمی آید. اگر در چنین شرایطی که ارگان های جنین تکمیل گشته و قبل از رسیدن به هفته چهارم متولد شود کودک خیلی زود به دنیا آمده و به اصطلاح عامیانه بچه هفت ماهه شناخته می شود.

همانگونه که قبلاً نیز اشاره گردیده، در تعیین زمان بندی زایمان پس از تثبیت آخرین دوره رویت عادت ماهانه، پزشک دو هفته را بر اساس احتمال اشتباه در نظر می گیرد که امکان دارد از آن تاریخ دو هفته زودتر یا دیرتر بچه متولد شود. بنابراین زایمان زودتر از موعدی که پزشک ادعا کرده و به مدت 2 هفته یا نهایتاً 3 هفته باشد به عنوان زایمان زودرس تلقی نمی گردد.

زایمان زودرس چیست؟

زایمان زودرس یا زایمان زودرس زمانی است که نوزاد قبل از هفته 37 بارداری متولد شود. از هر 10 نوزاد، 1 نوزاد نارس به دنیا می آید.

نوزادان نارس ممکن است مشکلات زیر را داشته باشند:

• تنفس
• عفونت
• عدم رشد کافی مغز

چه عواملی در زایمان زود رس نگران کننده است؟

آن چه که در زایمان های زودرس موجبات نگرانی پزشک و مادران باردار را فراهم می آورد نارس بودن و یا تکامل نیافتگی جنین است که باید تحت شرایط خاصی نگهداری و پرورش یابد .براستی نیز زایمان زودرس خود سبب بسیاری از مشکلات برای جنین است. به طوری که احتمال زنده ماندن جنین را به تناسبی کاهش می دهد و یا کودک به دلایلی از تغذیه مستقیم مادر محروم بوده و از رشد جسمانی کمتری برخوردار می شود .اما امروزه خوشبختانه در اثر وجود امکانات بسیار پیشرفته پزشکی در زمینه ناراحتی ها و مشکلات زنان و زایمان حتی کار به جایی می رسد که کودکان بسیار کوچک که به مدت 20 تا 22 هفته از عمر تکاملی آن ها سپری گشته ، تحت کنترل و پرورش و نگهداری قرار می دهند. این گونه بچه ها به اجبار برای مدتی در بیمارستان بستری می شوند و پس از ترخیص نیز طبق نظر متخصص زنان  تا مدتی زیر نظر قرار می گیرند.

چه عواملی موجب زایمان زودرس می شود؟

مادران آبستن که حائز شرایط خاصی هستند، غالباً به زایمان زودرس ناچار می شوند که دلایل آن ها را در بخش های قبلی توضیح دادیم و حال به طور مجموع دلیل این که برخی از زنان جنین خود را زودتر از موعد مقرر به دنیا می آورند اشاره می کنیم:

• اگر زن اولین زایمان خودش را در کمتر از سن 18 سالگی و یا بیشتر از 32 سالگی انجام بدهد.
• زنانی که چندین بار حامله شده و زایمان کرده اند.
• معتادین به مصرف سیگار
• مادرانی که ابتلا به بیماری های قند و قلب و عروق دارند.
• زنانی که در ماههای آخر با شوهرانشان وارد روابط جنسی و زناشویی می شوند.
• زنانی که قامت آن ها کمتر از 160 سانتی متر است .
• زنانی که چند قلو می زایند و یا آبستن چند قلو هستند .(دو قلو ، سه یا بیشتر … )
• وجود آب آمنیون زیاد در رحم .
• اقدام به مسافرت های طولانی در ماه های آخر آبستنی.
• انجام فعالیت های بدنی زیاد در ماههای آخر حاملگی.

راه های پیشگیری یا کاهش خطر زایمان زودرس

• سبک زندگی سالمی داشته باشید.
• از مصرف دخانیات، سیگار، سیگارهای الکترونیکی و استنشاق دود سیگار خودداری کنید.
• هنگام تلاش برای باردار شدن و در دوران بارداری الکل ننوشید.
• از داروهای خیابانی استفاده نکنید و از سوء استفاده از داروهای تجویزی خودداری کنید.
• رژیم غذایی متعادل همراه با غذاهای حاوی آهن و اسید فولیک داشته باشید.
• سعی کنید هر روز 30 دقیقه ورزش کنید.
• شرایط پزشکی مانند دیابت و فشار خون بالا را تحت کنترل داشته باشید.
• اگر کم وزن هستید، وزن خود را افزایش دهید.
• یوگا، مدیتیشن، تحرک، گروه های حمایتی، تعادل بین کار و زندگی خود را امتحان کنید تا میزان استرس خود را کاهش دهید.
• روی داشتن یک رابطه سالم بدون خشونت با شریک زندگی خود کار کنید.
• در دوران بارداری مراقب خود و کودکتان باشید.
• در اوایل بارداری خود به دنبال مراقبت های دوران بارداری باشید، به خصوص اگر عوامل خطرزای زایمان زودرس را دارید، مانند داشتن نوزاد نارس در گذشته، یا داشتن مشکل در رحم یا دهانه رحم.
• با همسرتان در ویزیت های دوران بارداری شرکت کنید.
• اگر فکر می کنید علائم زایمان زودرس دارید با پزشک خود در تماس باشید.
• سبک زندگی سالمی داشته باشید
• اگر شما و نوزادتان سالم هستید، بهتر است حداقل تا هفته 39 صبر کنید و بگذارید زایمان خود به خود شروع شود.
• علائم زایمان زودرس را بشناسید.

در صورت داشتن علائم زیر به متخصص زنان خود اطلاع دهید:

• انقباضات، گرفتگی یا سفت شدن رحم بیش از 4 تا 5 بار در یک ساعت رخ می دهد.
• گرفتگی شکم، با یا بدون اسهال
• کمردرد که ممکن است ثابت باشد یا ممکن است بیاید و برود.
• فشار در واژن یا ناحیه لگن شما
• درد در قسمت داخلی ران شما
• افزایش ترشحات واژن
• مایع از واژن شما نشت می کند
• خونریزی به هر میزان که از واژن شما می آید.

اگر در گذشته نوزاد نارس داشته اید

از پزشک خود در مورد پروژسترون درمانی بپرسید. یک نوع پروژسترون به نام 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون کاپروات یا به اختصار 17P وجود دارد که می تواند به شما کمک کند بارداری خود را طولانی تر از بارداری قبلی داشته باشید.

اگر دهانه رحم شما کوتاه‌تر از حد انتظار است، ممکن است پزشک شما نوع دیگری از پروژسترون را پیشنهاد دهد، یا اینکه می‌توانید از سرکلاژ استفاده کنید، که بخیه‌ای است که در دهانه رحم قرار داده می‌شود تا به بسته نگه داشتن آن تا زمانی که جنین شما کامل شود کمک می‌کند.

عوارض زایمان زودرس

هنگامی که نوزاد نارس به دنیا می آید، هنوز به طور کامل رشد نکرده است، که می تواند آنها را مستعد آسیب ها کند. برخی از عوارض زایمان زودرس عبارتند از:

ریه های توسعه نیافته

نوزادانی که نارس به دنیا می آیند با عوارضی در ریه ها مواجه می شوند زیرا ریه های آنها یکی از آخرین چیزهایی است که در رحم رشد می کند. یک پزشک می‌تواند بلوغ ریه‌ها را در حالی که نوزاد در رحم است با فرآیندی به نام آمنیوسنتز بررسی کند. این زمانی است که مایع آمنیوتیک برای آزمایش از رحم خارج می شود. در موارد خاص، تزریق استروئید بتامتازون می‌تواند به مادر نوزاد نارس برای تسریع بلوغ ریه‌ها انجام شود.

اغلب ریه های نوزادان نارس نمی توانند به تنهایی سورفکتانت کافی تولید کنند و سورفکتانت یکی از ترکیبات شیمیایی کلیدی است که به عملکرد ریه ها کمک می کند و انعطاف پذیر و انعطاف پذیر باقی می مانند. بدون سورفکتانت، ریه ها سفت می مانند، به این معنی که نمی توانند به اندازه کافی منبسط و منقبض شوند تا هوای مورد نیاز خود را دریافت کنند. به همین دلیل، نوزادان نارس اغلب به کمک بیشتری برای تنفس نیاز دارند. پزشکان می توانند سورفکتانت را برای انعطاف پذیر نگه داشتن ریه ها تهیه کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند با روش‌هایی مانند تهویه با فشار مثبت، یا در برخی موارد که قلب و ریه‌های کودک نیاز به حمایت دارند، با اکسیژن‌رسانی غشای خارج بدنی (ECMO) به تنفس کودک کمک کنند.

سایر عوارض احتمالی زایمان زودرس

• مشکلات قلبی: نوزادان نارس معمولاً مشکلات قلبی مانند افت فشار خون (فشار خون پایین) و مجرای شریانی باز (PDA) را تجربه می کنند.
• مشکلات کنترل دما: نوزادان نارس چربی بدن نوزادان ترم ذخیره شده را ندارند و اغلب نمی توانند گرمای کافی برای بازگرداندن آنچه از دست رفته تولید کنند. آنها می توانند هیپوترمی ایجاد کنند.
• مشکلات مغزی: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر خونریزی داخل بطنی و انواع آسیب های مغزی دیگر هستند.
• مشکلات سیستم ایمنی: نوزادان نارس سیستم ایمنی توسعه نیافته ای دارند که آنها را در معرض خطر بالاتر عفونت قرار می دهد.
• مشکلات خونی: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر زردی، کم خونی و سایر مشکلات خونی هستند.
• مشکلات متابولیسم: نوزادان نارس اغلب دچار مشکلات متابولیسمی مانند هیپوگلیسمی (قند خون پایین) می شوند.
• مشکلات گوارشی: سیستم گوارشی نابالغ نوزادان نارس آنها را در معرض خطر بسیاری از مشکلات مربوط به تغذیه قرار می دهد.

چرا پیشگیری از زایمان زودرس بسیار مهم است؟

با حمایت مناسب، نوزادانی که در هفته 28 یا بعد از آن به دنیا می آیند، معمولاً عملکرد بسیار خوبی دارند و بدون مشکلات طولانی مدت رشد می کنند. هر هفته بارداری اضافی و افزایش 100 گرمی وزن هنگام تولد (در محدوده های پایین تا متوسط ​​سن حاملگی و وزن هنگام تولد) تا حد زیادی خطر مرگ و میر را کاهش می دهد. هرچه مدت زمان بارداری نوزاد بیشتر باشد، احتمال آسیب ناشی از نارس بودن کمتر است.  روش‌هایی وجود دارد که پزشکان می‌توانند خطر زایمان زودرس را کاهش دهند، به‌ویژه زمانی که سابقه سلامتی قبلی مادر را از نزدیک بررسی می‌کنند.

منابع:

https://www.health.state.mn.us/people/womeninfants/prematurity/prevention.html

Pregnancy: Preterm Birth

Premature Birth Lawyers