دلایل تهوع و استفراغ در بارداری

یکی از واقعیت های تلخ بارداری درست زمانی اتفاق می افتد که می خواهید بارداری خود را از اکثر مردم مخفی نگه دارید. با این حال ممکن است یک علامت ظاهری آشکار داشته باشید. تهوع صبحگاهی در مراحل اولیه بارداری برای نه زن از هر ده زن اتفاق می افتد. این عارضه در حاملگی های چند قلویی شایع تر است و در حدود هفته ششم شروع می شود. تهوع صبحگاهی همانطور که از نامش پیداست معمولا صبح ها اتفاق می افتد. البته در اغلب موارد تهوع صبحگاهی فقط به صبح محدود نمی شود و می تواند در هر زمانی از روز یا شب اتفاق بیفتد. همچنین برخی از زنان ممکن است بزاق بیش از حد را تجربه کنند که به عنوان ptyalism شناخته می شود.

• از احساس تهوع و استفراغ در دوران بارداری کلافه شده اید؟
• آیا مشامتان به بوهای مختلف حساس شده است؟
• آیا می دانستید تهوع و استفراغ دربیش از 60% مادران باردار قابل رویت می باشد؟

با ما در این مقاله همراه باشید تا به علل و درمان تهوع در دوران بارداری بپردازیم.

تهوع در بارداری

عوارض در اوایل دوران بارداری عمدتاً به تغییرات هورمونی مربوط می شوند. جفت در ابتدای بارداری بیش ترین رشد را دارد. این در حالی است که رشد جنین در این دوران بسیار کند می باشد. زمانی که سرعت رشد جفت بالا می رود، به همین میزان هورمون هایی که در بدن مادر آزاد می شود بیش تر شده و اثر خود را بر بدن مادر می گذارند. در نتیجه پزشکان مسبب بیش تر عارضه هایی که در اوایل بارداری پدید می آید را تغییرات هورمونی مادر می دانند. یکی از شایع ترین مشکلاتی که در دوران بارداری گریبانگیر مادران می شود،  استفراغ و تهوع بارداری می باشد.

در صورتی که حالت تهوع بارداری تبدیل به استفراغ پیاپی در طول روز گردد، ممکن است باعث کاهش آب و الکترولیت بدن شود.به دنبال این اتفاق ممکن است بی حالی و بی حسی به فرد دست داده و یا دچار افت فشار خون گردد. در صورت ادامه این حالت امکان بستری مادر در بیمارستان وجود دارد.

آیا تهوع صبحگاهی برای نوزاد خطرناک است؟

تهوع صبحگاهی در واقع با نوزادان سالم در بدو تولد مرتبط است. البته علت تهوع مشخص نیست اما توضیحات مختلفی  در این رابطه وجود دارد که شامل تغییر سطح هورمون ها، کمبود ویتامین B6 و محافظت بدن از کودک در برابر چیزهایی مانند کافئین یا بخارات بنزین (بوی هایی که ممکن است باعث تهوع شود) هستند. علت هرچه که باشد، سطح طبیعی تهوع صبحگاهی هیچ آسیبی به نوزاد وارد نمی کند. این نگرانی زمانی ایجاد می شود که در دوران بارداری دچار حالت تهوع و استفراغ جدی می شویم که به آن استفراغ باروری می گویند. اگر دچار استفراغ باروری شدید، می تواند نوشیدن هر چیزی را غیرممکن کند. استفراغ مداوم می تواند منجر به کم آبی بدن و کاهش وزن شود. اگر علائم شما آنقدر بد است که اصلاً نمی توانید آب بنوشید، باید در اسرع وقت با متخصص زنان خود تماس بگیرید. همچنین در صورت مشاهده علائم زیر باید فوراً با پزشک صحبت کنید اگر:

• ادرار بسیار تیره داشته باشید یا بیش از هشت ساعت ادرار نکنید.
• هنگام ایستادن احساس ضعف شدید، سرگیجه یا غش کنید.
• معده درد دارید.
• دمای 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر دارید.

علت تهوع بارداری

تهوع بارداری به علت تغییر در هورمون های استروژن و پروژسترون مادر به وجود می آید. در صورتی که سطح این هومون ها در خون مادر افزایش یابد، فرد دچار حساسیت غذایی می شود. این حالت که در هنگام صبح تشدید می شود، موجب اختلال در تغذیه مادر می گردد. حالت تهوع بارداری بیش تر در مادرانی که حاملگی چند قلویی  و یا مول دارند پدید می آید.

نکات و ترفندهایی برای کاهش استفراغ و تسکین تهوع صبحگاهی

پس از مراجعه مادران به پزشک زنان زایمان و اطمینان از سالم بودن جنین و مادر، در صورتی که علائم فقط مربوط به حالت تهوع باشد، پزشک معمولاً توصیه های ذیل را به او می کند:

• استراحت بسیار مهم است، بنابراین هنگام استراحت و پاهای خود را بالا بگذارید.
• کوچک بخورید و ساده بخورید. این زمان برای منوی چشنده سه غذا در یک رستوران محلی نیست.
• از مصرف غذاهای چرب، بوهای قوی آشپزی و طعم های تند اجتناب کنید
• قبل از بلند شدن از خواب یک میان وعده خشک مانند نان تست یا بیسکویت میل کنید.
• نعناع یا یخ را بمکید.
• به سراغ زنجبیل بروید.
• با پزشک خود صحبت کنید اگر بیشتر وقت خود را نمی توانید غذا بخورید و احساس بیماری می کنید، برخی از داروها مانند پیریدوکسین (ویتامین B6) یا آنتی هیستامین ها می توانند کمک کنند.
• عدم استفاده از مایعات ( به خصوص مایعات گرم) در ابتدای صبح
• استفاده از مواد غذایی که دارای قند کمی می باشند.
• استفاده از نان به جای شیرینی های پر چرب و شکر
• موکول کردن خوردن صبحانه به ساعاتی پس از بیدار شدن
• مصرف غذاهای کم حجم و در فاصله های نزدیک به هم
• دست کشیدن از خوردن غذا پیش از سیر شدن

خبر خوش برای مادران این است که هر چه  به آخر حاملگی نزدیک می شویم (14-12 هفتگی) از شدت تهوع کاسته می شود. تا آنجایی که در 16 هفتگی دیگر آثاری از تهوع و استفراغ مشاهده نمی شود. اما در  موارد نادر در برخی مادران تا پایان دوران بارداری این حالت ادامه پیدا می کند.

در دوران بارداری سعی بر این است که از داروی کمتری استفاده شود و به پرهیز غذایی بسنده می شود. اما در صورت احتیاج به دریافت دارو حتماً می بایست با پزشک متخصص زنان زایمان خود مشورت نمایید. ویتامین های گروه B می تواند در صورت تأیید متخصص در کاهش حالت تهوع بارداری موثر باشد.