سرطان تخمدان؛ تشخیص، پیشگیری و درمان

سرطان تخمدان یک تومور بدخیم در یک یا هر دو تخمدان است. در حالی که انواع زیادی از سرطان تخمدان وجود دارد، سه نوع شایع سرطان تخمدان عبارتند از: نوع اپیتلیال رایج (90٪ موارد) که از سلول های بیرونی تخمدان ایجاد می شود. نوع سلول زایا (حدود 4 درصد موارد) که از سلول‌ هایی که تخمک تولید می‌کنند به وجود می‌آیند. و نوع نادر استرومایی که از بافت های پشتیبان داخل تخمدان ناشی می شود. نرخ بقای پنج ساله برای سرطان تخمدان 45.7٪ است.

سرطان تخمدان چیست؟

سرطان تخمدان همچون سایر سرطان ها از یک ناحیه شروع شده و در صورت عدم پیگیری به موقع در بدن تکثیر می شود. سرطان تخمدان همانطور که از اسم ان پیداست در ابتدا بافت تخمدان را درگیر خود می کند. در بدن هر زن یک جفت تخمدان در اطراف رحم قرار گرفته است. تنها 20% از سرطان های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند. در صورتیکه سرطان تخمدان به موقع تشخیص داده شود، 94% احتمال دارد که فرد بیش از 5 سال زندگی کند.در طی سونوگرافی هایی که از لگن انجام می شود، سایز، شکل و استحکام رحم و تخمدان ها بررسی می گردد. سونوگرافی های لگن به منظور پیدا کردن هر نوع توده و ناهنجاری در قسمت شکم کاربرد دارند. سرطان تخمدان معمولاً در مراحل اولیه بدون علائم مشهودی می باشد. بنابراین شایسته است با مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان و انجام سونوگرافی های دوره ای از سلامتی خود اطمینان حاصل نمایید. تست پاپ اسمیر برای تشخیص برخی از توده های رحمی کاربرد دارد. اما از این تست نمی توان برای تشخیص سرطان تخمدان استفاده نمود.

علل سرطان تخمدان

برخی از عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند عبارتند از:

• سن (خطر برای زنان بالای 50 سال افزایش می یابد)
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، سینه یا روده
• تغییرات در ژن های BRCA1 یا BRCA2
• از نژاد یهودی اشکنازی است
• شروع زودرس قاعدگی (قبل از 12 سالگی) و یائسگی دیررس
• زنانی که بچه دار نشده اند یا اولین فرزندشان را بعد از 35 سالگی به دنیا آورده اند.
• استفاده از درمان جایگزینی هورمون تنها با استروژن یا درمان باروری.

برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهند عبارتند از: استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی برای چندین سال، بستن لوله های فالوپ (یا برداشتن آنها)، بچه دار شدن قبل از 35 سالگی و شیردهی.

علائم سرطان تخمدان

عوارض ناشی از سرطان تخمدان ممکن است با سایر مشکلات زنانه مشابه باشد. بنابراین تشخیص سرطان تخمدان بر عهده پزشک متخصص زنان بوده و تنها با انجام سونوگرافی و بررسی های تخصصی ممکن می باشد. اغلب هیچ نشانه آشکاری از سرطان تخمدان وجود ندارد، اما ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشید:

• نفخ شکم
• مشکل در غذا خوردن یا احساس سیری سریع
• تکرر ادرار
• درد پشت، شکم یا لگن
• یبوست یا اسهال
• بی نظمی های قاعدگی
• خستگی
• سوء هاضم
• درد هنگام مقاربت
• کاهش یا افزایش وزن ناگهانی
• درد در ناحیه لگن و تخمدان

این علائم می تواند ناشی از شرایط دیگر باشد، اما اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، با یک متخصص زنان تماس بگیرید.

• خستگی غیر عادی
• درد کمر
• درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
• ناراحتی معده
• بی نظمی های قائدگی

پس از گذشت مدتی و در صورت عدم پیگیری به موقع، سرطان در تمام بدن بیمار پخش شده و ارگان های نزدیک تخمدان را درگیر می کند. سرطان تخمدان می تواند به دلایل مختلفی فرد را درگیر نماید. اما شایع ترین دلیل ابتلا به این عارضه در بین زنان افزایش سن می باشد. پس از یائسگی شانس ابتلا به سرطان تخمدان به شدت بالا می رود. همچنین در بررسی علل ابتلا به سرطان تخمدان، سوابق خانوادگی مورد توجه قرار می گیرد. تومورها در سرطان تخمدان می توانند خوش خیم ویا بد خیم باشند. حدود 90% از سرطان های تخمدان ناشی از تومورها مخاطی هستند. این تومورها از بافت پوست تخمدان شروع به تکثیر شده و با گذشت زمان تمام تخمدان را فرا می گیرند.

تشخیص سرطان تخمدان

اگر علائم احتمالی سرطان تخمدان را تجربه می کنید، پزشک ممکن است چندین آزمایش یا اسکن را برای جستجوی کیست، تومور یا سایر تغییرات پیشنهاد کند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

معاینات جسمی

که در آن پزشک شکم شما را از نظر وجود توده بررسی می کند و معاینه داخلی واژن را انجام می دهد.

آزمایشات خون

برای بررسی یک نشانگر تومور رایج برای سرطان تخمدان، CA125.

سونوگرافی لگن

سونوگرافی لگن از پژواک امواج صوتی برای ایجاد تصویری از تخمدان ها و رحم استفاده می کند.

سی تی اسکن

سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) از اشعه ایکس برای گرفتن تصاویری از داخل بدن شما برای بررسی سرطان و مشاهده اینکه آیا گسترش یافته است استفاده می کند.

اسکن PET

اسکن ( PET) بافت های غیر طبیعی بدن را برجسته می کند.

کولونوسکوپی

که معاینه روده است تا اطمینان حاصل شود که علائم ناشی از مشکل روده نیست.

این آزمایش ها می توانند نشان دهند که آیا ناهنجاری وجود دارد اما بیوپسی (نمونه برداری از بافت) تنها راه برای تأیید تشخیص سرطان است.

نتیجه گیری

در صورتیکه تشخیص و درمان سرطان تخمدان به موقع صورت نگیرد، می تواند بسیار خطرناک باشد. تشخیص سرطان تخمدان بر عهده پزشک متخصص زنان بوده و با انجام آزمایشات و سونوگرافی لگن ممکن می باشد.

منابع:

https://www.cancer.org.au/cancer-information/types-of-cancer/ovarian-cancer